I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
- Viêm Amygdales (Amiđan) là một bệnh cấp và mạn tính gặp ở mọi lứa tuổi, nhiều nhất là tuổi thiếu niên đến tuổi trung niên. Viêm Amygdales là một bệnh phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới, bởi vì: Ở khí hậu này các vi khuẩn viêm nhiễm hầu họng phát triển rầm rộ nhất. Hơn nữa bệnh này là bệnh mà các nước chậm phát triển, điều kiện vệ sinh kém thì tỷ lệ bệnh càng cao. Ở nước ta tỷ lệ này là 25%, ở Thái Lan 15%. Một nghiên cứu khác ở vùng trung á tỷ lệ này l2%.
- Viêm Amygdales mạn tính thường có những đợt viêm cấp tái phát trong năm, thường gặp cuối mùa khô chuyển qua mùa mưa, thời tiết thay đổi đột ngột, hút thuốc lá nhiều, dùng nhiều nước đá cũng là một yếu tố để phát bệnh.
Vì vậy cắt Amygdales là giải quyết triệt để viêm Amygdales mạn tính. Có 5 phương pháp cắt Amygdales:
. Phương pháp cắt Amygdales bằng Sluder
. Phương pháp cắt Amygdales bằng thòng lọng
. Phương pháp cắt Amygdales bằng dao điện đơn cực
. Phương pháp cắt Amygdales bằng dao điện lưỡng cực
. Phương pháp cắt Amygdales bằng sóng Radio cao tầng (Coblator)
Trước đây việc cắt Amygdales ở Bệnh viện ĐKKV Định Quán thường dùng phương pháp cắt Amygdales bằng Sluder và phương pháp bóc tách. Hiện tại phương pháp cắt Amygdales bằng dao điện đơn cực là phương pháp được ứng dụng đầu tiên ở bệnh viện.
II. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU:
1- Mục tiêu tổng quát: Đánh giá kết quả cắt Amygdales bằng dao điện đơn cực.
2- Mục tiêu chuyên biệt: Xác định chảy máu sau cắt Amygdales bằng dao điện đơn cực. Xác định nhiễm trùng sau cắt Amygdales bằng dao điện đơn cực.
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
1- Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp tiền cứu tổng hợp tất cả các bệnh nhân được phẫu thuật cắt Amygdales bằng dòng điện đơn cực.
2- Đối tượng nghiên cứu: Các dữ liệu lâm sàng của bệnh nhân ngoại trú có biểu hiện viêm Amygdales mạn tính đến khám ở phòng khám thuộc bệnh viện có các biểu hiện lâm sàng sau:
- Hay đau họng, sốt vặt lớn hơn 6 lần trong năm.
- Bệnh nhân có biểu hiện nuốt vướng, 2 Amygdales sưng lớn.
- Có hốc mủ hoặc sẹo trên Amygdales hay cản trở hô hấp.
- Thường gây biến chứng viêm họng, viêm xoang, viêm phế quản phổi, thấp tim…
- Thường có một trong các triệu chứng trên là đủ điều kiện để phẫu thuật.
BẢNG PHÂN ĐỘ VIÊM AMYGDALES
Độ 1
|
Amygdales lớn khi viêm, nhỏ lại khi hết viêm
|
Độ 2
|
Amygdales quá phát liên tục nhưng bề mặt còn trơn láng
|
Độ 3
|
Amygdales quá phát có nhiều mủ và sẹo trên Amygdales
|
Độ 4
|
Amygdales ở độ 3 kết hợp gây cản trở hô hấp
|
- Đối tượng nghiên cứu: Tất cả các bệnh nhân có chỉ định cắt Amygdales.
- Tiêu chí loại trừ: Tất cả các bệnh nhân có viêm Amygdales mạn tính nhưng có các chống chỉ định phẫu thuật, như bệnh lý về máu, bệnh lý tim mạch, bệnh lý hô hấp (Hen, COPD), bệnh về ung thư…
- Khi bệnh nhân vào viện được thu thập những dữ liệu sau:
. Phần hành chính: Họ và tên, tuổi, địa chỉ, nghề nghiệp, ngày mổ, ngày xuất viện.
. Tiền sử và triệu chứng lâm sàng.
. Xét nghiệm cận lâm sàng cần làm: Huyết học, sinh hóa, Xquang, ECG, NTTP.
. Chẩn đoán trước mổ
. Thời gian cuộc mổ trung bình từ 30-45 phút.
- Hâu phẫu:
. Kháng sinh Cefotaxime 1g x 2 lọ chích trong 7 ngày
. Giảm đau, kháng viêm, sinh tố
. Các biến chứng: Chảy máu sau mổ, nhiễm trùng
IV. PHƯƠNG TIỆN:
- Máy đốt điện đơn cực Alsatom mb 1A mc, chế tạo tại Mỹ
- Công suốt dòng điện 55 -> 60 W
- Dây dẫn điện và dao cắt đơn cực.
V. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:
- Từ tháng 5-12/2010 đã cắt Amygdales bằng dòng điện đơn cực được 20 bệnh nhân, tất cả trường hợp trên đều được cắt bởi một bác sĩ duy nhất.
- Dịch tễ: Trong 16 bệnh nhân trên độ tuổi trung bình 21 + 7 (Nhỏ nhất là 14 tuổi và lớn nhất là 28 tuổi, 9 nam và 7 nữ).
- Thời gian mắc bệnh trung bình từ 2 -> 4 năm
TRIỆU CHỨNG KHI NHẬP VIỆN
Triệu chứng
|
Đau họng, sốt vặt
|
Nuốt vướng
|
Có hốc mủ, sẹo trên A
|
> 6 lần trong năm
|
Số bệnh nhân
|
20
|
8
|
12
|
20
|
Tỷ lệ
|
100%
|
40%
|
60%
|
100%
|
- Tường thuật 1 trường hợp phẫu thuật cắt Amygdales: Dùng Alliss, dao điện đơn cực bóc tách bao Amygdales xuôi dòng từ cực trên A xuống cực dưới A, vừa bóc tách vừa đốt cầm máu cho đến khi lấy hết Amygdales ra khỏi hốc của nó, sau khi kiểm tra hết chảy máu chuyển hậu phẫu.
- Bệnh nhân được điều trị kháng sinh và giảm đau, giảm viêm trong 7 ngày thì ổn. Tất cả các bệnh nhân trên không có trường hợp nào chảy máu hậu phẫu và nhiễm trùng vết mổ.
Trước khi cắt amidan.
Sau khi cắt amidan.
VI. BÀN LUẬN:
- Cắt Amygdales bằng dao điện đơn cực có chỉ số an toàn hơn các phương pháp trước đây đã từng cắt, đó là ít chảy máu và ít tốn kém hơn (vì không dùng thuốc cầm máu trước và sau khi cắt, chỉ khâu, gòn gạc nhiều). Trong phương pháp cắt này ở bệnh viện chưa có bệnh nhân nào nhiễm trùng, chảy máu sau cắt và sau khi xuất viện chưa có bệnh nhân nào bị biến chứng muộn.
- Thường thì phương pháp cắt amygdales này có những biến chứng chảy máu vết mỗ và nhiễm trùng sau cắt amygdales. Đối với những trường hợp cắt Amygdales với điện trở cao thường gây chảy máu trong và sau cắt, có những trường hợp đứt động mạch cảnh và chảy máu ồ ạt. Nhiễm trùng vết mổ sau cắt là biến chứng do đốt quá sâu, dẫn đến chất hoại tử mô gây nhiễm trùng vết mổ.
- Theo đề tài báo cáo của TS. Trần Việt Hồng tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định vào năm 2004 thì tỉ lệ nhiễm trùng muộn sau cắt là 1,2% và chảy máu muộn sau cắt là 1,5%. Còn tại bệnh viện Nhi Đồng I, tỉ lệ đó tương đương 1% và 1,2%. Những trường hợp cắt Amygdales ở bệnh viện ĐKKV Định Quán chưa xảy ra biến cố nào, vì bệnh viện đã dùng dòng điện đúng và cắt đúng kỹ thuật.
VII. KẾT LUẬN:
- Bệnh viêm Amygdales mạn tính là một bệnh lý hay gặp ở trẻ em và người lớn. Bệnh nhân thường đến điều trị với thầy thuốc nhiều lần trong năm, nó ảnh hưởng tới sinh hoạt và lao động của người bệnh. Ở bệnh viện ĐKKV Định Quán thì phương pháp cắt Amygdales bằng dòng điện đơn cực là phương pháp điều trị triệt để viêm Amygdales mạn tính. Trong khi đó trên thế giới cũng như tại các bệnh viện chuyên khoa tai – mũi – họng lớn đã dùng phương pháp ưu việt hơn là cắt Amygdales bằng sóng radio cao tần(Cobalor) thì ít xảy ra biến chứng, thời gian cắt nhanh và bệnh nhân có thể về nhà sau 4 giờ đồng hồ. Phương pháp này thực sự mang lại hiệu quả thích hợp cho toàn cảnh bệnh viện hiện nay nhưng giá thành rất tốn kém, mỗi ca khoảng 10 triệu đồng. Điều kiện kinh tế của người dân 2 huyện Tân Phú, Định Quán còn nghèo, chưa đáp ứng được. Hy vọng một ngày không xa, bệnh viện có phương pháp điều trị cắt Amygdales bằng sóng radio cao tần để điều trị tốt hơn và tích cực hơn.